Menu Close

Menkul Değerler Nelerdir?

Menkul kıymet, piyasalar ve yatırım ile ilgilenen ya da ilgilenmeyen pek çok kişinin sık duyduğu ve aşina olduğu bir terim olarak karşımıza çıkmaktadır. Menkul kıymetlerin hayatımızda nasıl bir yeri olduğu, ne işe yaradığı ve özelliklerinin ne olduğunu daha yakından irdeleyelim.

Menkul, bir yerden bir yere taşınabilir mal anlamına gelir. Bu manada menkul kıymetlerden anlamamız gereken, yatırım aracı olarak kullanılması mümkün, taşınabilir kıymetli evraklardır. Menkul kıymetlerin çıkarılabilmesi için Sermaye Piyasası Kurulu’ndan izin alınması, belli bir tutarı temsil etmesi gerekir. Satın alınan bu değerli evraklar, satın alan kişilere ortaklık ya da alacak hakkı sağlar. Evrakların temsil ettikleri bu hak, belgeden ayrı bir şekilde kullanılamaz; aynı şekilde belgenin devredilmesi de mümkün değildir.

Menkul kıymetlerin temel özellikleri, şu şekilde sıralanabilir:

  • Kanunen kıymetli evrak niteliği taşırlar,
  • Nominal değerlerine ek olarak, piyasadaki mevcut arz ve talebin ortaya çıkardığı bir de piyasa değerleri vardır.
  • Yatırım amacı ile alınırlar ve yatırımcılara dönemsel getiri sağlarlar.
  • Tek bir tane ticari ilişki için çıkartılmazlar. Çok sayıda ihraç edilirler ve halka sunulurlar.
  • Nama ya da hamiline yazılı olabilirler; hangi miktarın nama, hangi miktarın ise hamiline yazılı olacağı, ana sözleşmede belirtilir.

SPK’nın kabul ettiği bazı menkul kıymetler şöyledir:

  • Hisse senedi, sermaye şirketlerinin ortaklarına paylarını ve ortaklıklarını belgelemek için verdikleri kıymetli evraklara verilen isimdir.
  • Tahvil, bir yatırımcının devlet veya kurumsal işletmelerin finansman ihtiyacını karşılamak amacıyla onlara belirli bir süre değişken ya da sabit bir faiz oranı ile borç verdiği ve vade sonunda faiz getirisi elde ettiği bir yatırım şeklidir.
  • İntifa senetleri, sahibine sadece mal varlığı hakları sağlayan ve hisse senetlerinden farklı olarak herhangi bir payı temsil etmeyen kıymetli evrak niteliğindeki senetlerdir.
  • Hazine Bonosu veya Devlet Tahvili: Devletin bütçe açıklarının dönemsel finansmanını sağlamak için çıkardığı borçlanma senetlerinden; ihraç edildikleri tarihten 1 yıl ve uzun vadeli olanlara Devlet Tahvili; 1 yıldan kısa vadeli olanlara Hazine Bonosu adı verilir.
  • Kâr – zarar ortaklığı belgeleri – Sahiplerine ortaklık hakkı sağlamayan, bununla birlikte kâr ortaklığı sağlayan belgelerdir.
Bize Ulaşın
WhatsApp
Online Hesap Aç